Ouderen komen tot rust in Parkgebouw

Bezuinigingen en reorganisaties zijn aan de orde van de dag in de zorg. Er ontstaan steeds meer kleinschalige woonvormen, waarbij het streven naar een huiselijke sfeer de norm is. Een fraai voorbeeld vormt de nieuwe huisvesting voor dementerende ouderen van de Amaris Schoonoord locatie Parkgebouw in Baarn. De facilitaire dienst, die binnenkort wordt gecentraliseerd, vormde de spil in het ontwerp en de inrichting van het zogenoemde Parkgebouw.

De Amaris Zorggroep verkeert momenteel in een reorganisatie, waarin alle ondersteunende diensten worden gecentraliseerd. Amaris wil een efficiencyslag maken en haar overhead verminderen. Dit heeft grote gevolgen binnen de facilitaire dienstverlening. Op dit moment zijn er nog negen facilitair managers actief op de in totaal tien locaties. Binnen afzienbare tijd is één vastgoed/facilitair manager verantwoordelijk voor alle faciliteiten op alle locaties en het vastgoed. Binnen het gloednieuwe Parkgebouw is geen facilitaire dienst meer aanwezig. De zorgmedewerkers zijn zoveel mogelijk zelf verantwoordelijk voor het uitvoeren van ondersteunende diensten. Dit heeft bijvoorbeeld tot gevolg dat veel van de aanwezige techniek in het gebouw zo toegankelijk mogelijk is gemaakt. Een van de maatregelen die facility manager Janco Blonk heeft genomen is om de industriële machines door lokale ondernemingen te laten leveren. De reden is simpel: op het moment dat er een storing is, moet er binnen ‘no time’ iemand ter plekke zijn die reparaties verricht. ‘Dit vereist strakke afspraken met leveranciers. We bieden ze de mogelijkheid om de machines te leveren, maar eisen daarbij een snelle service’, legt de facility manager uit. ‘Want je kunt bijvoorbeeld de was niet voortdurend bij de buren binnengooien.’

Innovatie
De nieuwe energiezuinige was- en droogapparatuur in het Parkgebouw is een voorbeeld van een kostenbesparende innovatie. Voorheen besteedde Amaris de was uit, in de huidige situatie zijn de zorgmedewerkers hier zelf verantwoordelijkheid voor. De wasmachines, voorzien van warm water invoer en draaiend op krachtstroom, zijn aangeschaft bij Electrolux. ‘De machines doen in hun zuinigste stand slechts een uur over de was’, vertelt Paul Leguijt, medewerker
van de technische dienst van Amaris. ‘Een gemiddelde machine doet hier twee uur langer over.’ De machines beschikken tevens over een handig, automatisch zeepdoseringsysteem. ‘Op het moment dat je zelf de zeep doseert, vindt er 60 procent verspilling plaats’, weet Leguijt. ‘Dit nieuwe systeem wordt perfect ingeregeld door Sealed Air en Electrolux. Automatisch wordt de juiste hoeveelheid zeep toegepast, afgestemd op de hoeveelheid was die moet worden gedaan. Dit is beter voor het wasgoed en de machine gaat hierdoor langer mee. Het drogen is trouwens ook met 30 minuten afgehandeld. Met dit systeem gaan we veel geld besparen.’ De nieuwe machine is makkelijk te bedienen. En dat is meer dan ooit belangrijk, nu van medewerkers wordt verlangd dat ze steeds meer taken uitvoeren. Deze nieuwe manier van werken in de zorg vraagt zelfs om een andere manier van ontwikkeling van producten en diensten, legt de technisch medewerker van Amaris Schoonoord uit. ‘Het vraagt om een andere denkwijze vanuit de kant van de leverancier. Je moet bedrijven bijna dwingen om hun producten aan te passen op gebruiksvriendelijkheid. Indien zorgmedewerkers worden geconfronteerd met zestien knop pen die ze op een apparaat moeten bedienen, dan schrikt dat enorm af.’

Zelf koken
Vanuit de technische dienst loopt nog slechts twee uur per week iemand rond in het gebouw, dat volgens de facility manager ‘self supporting’ is. In dat kader past ook de ontwikkeling dat zorgmedewerkers van Amaris nu zelf achter het fornuis staan. Voorheen beschikte de Amaris Schoonoord over een eigen productiekeuken, waarbij dagelijks de keuze bestond uit een drietal menu’s. Nu worden de menu’s door zorgmedewerkers zelf samengesteld, bij voorkeur in samenspraak met de cliënten. Dit vormt volgens Blonk een grote overstap voor zorgmedewerkers. ‘Zij hebben een stukje scholing gekregen, waarbij ze een aantal basisprincipes van de kok hebben meegekregen. Verder stelt onze leverancier Huuskes een standaard menuplan ter beschikking, dat geldt voor de periode van een jaar. Hierdoor kunnen we onze producten voor een goede prijs inkopen. Op basis van dit menuplan kunnen medewerkers en cliënten dagelijks hun ideale maaltijd samenstellen. Dit kan overigens allemaal online, waarbij de medewerkers dagelijks beschikken over een bepaald bedrag dat ze mogen spenderen aan de maaltijden. Ze bewaken dus ook hun eigen kookbudget.’ Door zorgcliënten bij het kookproces te betrekken hoopt de facility manager dat de ouderen langer vitaal zijn en blijven. ‘Je moet het zien als een soort verkapte activiteiten. Daarnaast willen we met de beleving van geuren en smaken onze cliënten ook op een bepaalde manier prikkelen. Als de pan weer ouderwets op tafel komt, levert dat toch een andere manier van beleving op dan dat de maaltijden kant en klaar aangeleverd worden.’ Leguijt knikt instemmend: ‘Ook het vervangen van de industriekeuken voor een thuiskeuken versterkt dat gevoel. Bovendien; je kunt wel alles in roestvrij staal en hufterproof opleveren, maar het oog wil ook wat. Die gedachte hebben we doorgetrokken richting het meubilair en de vloerbedekking.’ Blonk: ‘Zo thuis mogelijk’, dat is het credo binnen het Parkgebouw. Op basis daarvan zijn alle keuzes tot stand gekomen. De inrichting van de kamers kunnen de bewoners zelf bepalen, in hun eigen gewenste stijl. Ook beschikt iedere woning, waarin de zorgcliënten vrij zijn om te bewegen waar ze willen, over een eigen thermostaat.’

Verlichting
In het gebouw is warmte-koude opslag toegepast, die voorziet in vloerverwarming en vloerkoeling, die per ruimte individueel instelbaar is. Juist de samenhang van dit soort technieken en de gehanteerde zorgvisie bij Amaris maken het Parkgebouw volgens de facility manager bijzonder. Een fraai voorbeeld hierin is tevens de keuze voor de biodynamische led-verlichting, geleverd door het bedrijf Green Purchase. Deze vorm van verlichting, die daglicht nabootst, wordt voornamelijk toegepast in de zorgsector waar mensen regelmatig te maken hebben met een verstoord dag- en nachtritme. Blonk: ‘Wij denken dat het welzijn van de cliënten met deze dynamische led-verlichting toeneemt. Dat ze meer uitgerust zijn op momenten dat het nodig is, bijvoorbeeld als er activiteiten op het programma staan.’ Veel ouderen hebben last van slapeloosheid. Bij mensen met dementie heeft slapeloosheid soms het vervelende effect dat ze gaan ronddwalen in huis. De led-verlichting zou dit risico doen verminderen. ‘Er zijn zelfs onderzoeken verricht waaruit blijkt dat er minder medicatie hoeft worden toegepast bij patiënten, omdat de kwaliteit van het leven toeneemt door het toepassen van dit soort verlichting’, weet Leguijt. De facilitaire dienst van de zorginstelling richtte samen met Green Purchase jaren geleden trouwens ook al de openbare ruimtes op de oude locatie aan de Tromplaan in met led-verlichting. ‘Deze investering verdiende zich binnen twee jaar tijd alweer terug’, aldus de medewerker van de technische dienst. ‘Daar stonden we zelf eigenlijk best van te kijken. Omdat bij ons sprake is van een 24 uurs-verlichting, die in openbare ruimtes continue brandt, kan ik nu wel zeggen dat je gek bent als je geen led-verlichting toepast. In totaal zijn nu al drie locaties van Amaris overgestapt op ledverlichting. We sluiten niet uit dat er dat snel meer zullen gaan worden.’